Żywice epoksydowe należą do typu jedno- i dwuskładnikowych żywic syntetycznych, które są w stanie formować nietopliwe tworzywa w wyniku reakcji sieciowania. Składają się z polifenoli, oligomerów i epichlorohydryny. Cechuje je brązowo-bursztynowy odcień i mają formę długiego łańcucha cząsteczkowego o reaktywnych końcach. Do ich utwardzania używa się utwardzaczy aminowych, amidowych, bezwodnikowych czy zasad Lewisa – po tym procesie stają się nierozpuszczalne oraz nietopliwe i dobrze przylegają do wielu materiałów, np. metalu czy szkła. Istotną właściwością jest również ich odporność na chemikalia.

Właściwości żywicy epoksydowej

Dzięki unikalnej charakterystyce żywice epoksydowe i ich kompozyty znajdują szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Do ich właściwości należy:

• niezwykła trwałość,
• świetne parametry elektroizolacyjne,
• chemoutwardzalny charakter,
• doskonała przyczepność do podłoża,
• wytrzymałość pod kątem rozciągania, zgniatania i ściskania,
• możliwość różnego typu wykończeń – błysk, mat, satyna,
• odporność na korozję, wilgoć, wysokie temperatury, smary, oleje i silne związki chemiczne,
• niepodatność na szkodliwe czynniki mechaniczne: ścieranie, zarysowania czy uderzenia,
• obecność barwników pozwalająca na uzyskanie kolorowych powłok.
• Żywica epoksydowa w budownictwie

Żywica epoksydowa jest surowcem często wykorzystywanym w budownictwie. W sklepach można ją kupić np. w postaci fugi. Cennym narzędziem przy budowach i remontach są również kleje epoksydowe do metali, szkła czy ceramiki utwardzane na gorąco i zimno, które cechuje duża sztywność i wytrzymałość nawet do 30 MPa. Kolejną opcją jej zastosowania są również kity chemoodporne, spoiwa dylatacyjne, grunty, polimerobetony czy zaprawy. Ponadto żywica stanowi świetny kompozyt do napraw statków i łódek – umożliwia trwałe uszczelnienie powierzchni, wzmocnienie kadłuba i łączenie elementów. Stosowana jest również jako składnik farb, lakierów i laminatów. Dodatkowo materiał epoksydowy może przydać się również w branży meblarskiej, gdzie służy jako warstwa zabezpieczająca nawierzchnię blatów i stołów. Wykorzystywany jest też do produkcji impregnatów do betonu. Innym jego zastosowaniem jest możliwość pokrycia schodów wejściowych czy podłogi na tarasie i balkonie.

Epoksydowe systemy podłogowe w przemyśle

Popularnym rozwiązaniem są również posadzki żywiczne – tworzy się je poprzez rozprowadzenie żywicy na podłożu, dzięki czemu uzyskuje się trwałą powłokę. W ten sposób można stworzyć wiele rodzajów takiej posadzki, jak choćby tzw. malowanki lub kamienne dywany. Tego typu podłogi z uwagi na dużą wytrzymałość są wykorzystywane najczęściej w przemyśle, tj. w halach, magazynach, hangarach, garażach czy pomieszczeniach gospodarczych. Ich zastosowanie w takich miejscach niesie ze sobą wiele korzyści – podłoże z żywicy epoksydowej cechuje antypoślizgowość, odporność na kwasy i szkodliwe środki czyszczące, bezspoinowa budowa ograniczająca dostawanie się wilgoci pod nawierzchnię, antyelektrostatyczność i łatwość w utrzymaniu czystości.

Żywica epoksydowa w innych gałęziach przemysłu

Żywica epoksydowa, choć z nazwy może nie być szczególnie znana, jest często spotykana i wykorzystywana w różnorodnych branżach. Stosuje się ją w mikroelektronice oraz przewodach cieplnych, a także na większą skalę w branży lotniczej, energetycznej i hydrotechnicznej. Dużą rolę odgrywa w lakiernictwie i motoryzacji – z jej udziałem tworzy się kity, materiały powłokowe, farby proszkowe, rozpuszczalnikowe i bezrozpuszczalnikowe, dekoracyjne, antykorozyjne i wiele innych. Ma duże znaczenie również w przemyśle lotniczym, gdzie używa się jej do produkcji różnego rodzaju materiałów konstrukcyjnych tłoczników narzędziowych, śmigieł wiatraków, kadłubów samolotów czy odlewów o małym skurczu. Z jej cennych właściwości korzysta także przemysł elektroniczno-elektrotechniczny, gdzie żywica stosowana jest do produkcji mas zalewowych, powłok ochronnych, zalew kondensatorów i różnych laminatów o wysokiej wytrzymałości mechanicznej.

Bezpieczeństwo pracy z żywicą epoksydową

Podczas przeróbki żywicy niezbędne jest stosowanie rękawic ochronnych i maski oraz regularne wietrzenie pomieszczenia. Powstające w trakcie szlifowania opary i pyły mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie. Wykonuje się je papierem ściernym o wybranej gradacji – od 120 do 400 zależnie od oczekiwanego rezultatu. Żywica może być również używana w przemyśle spożywczym – Zarządzenie Nr 10/2011 Komisji Europejskiej z 14 stycznia 2011 roku o materiałach i wyrobach z tworzywa sztucznego, przeznaczonych do kontaktu z produktami spożywczymi określa wymagania, które muszą spełnić żywice z atestem, aby mogły być bezpiecznie stosowane w opakowaniach na żywność. Co ważne, zastygła substancja epoksydowa nie jest szkodliwa dla zdrowia i nie wydziela zapachu, natomiast po dodaniu utwardzacza zyskuje lekką amoniakową woń. Alternatywnym wyborem dla żywicy epoksydowej jest wariant poliuretanowy oraz poliestrowy.