Produkcją nazywamy uporządkowany i wieloetapowy proces, którego zadaniem jest wytworzenie określonych produktów w celu ich późniejszej sprzedaży. Aby taka działalność była najbardziej opłacalna, wszystkie elementy systemu powinny być dostosowane do optymalnego funkcjonowania. Co ciekawe, przy odpowiednio dobranych parametrach produkcja nie musi być wcale maksymalna, żeby generować najwyższe zyski, co jest zresztą założeniem podstawowym każdej działalności biznesowej bez względu na jej skalę. To wszystko zależy jednak od stopnia rozwoju danej organizacji i właściwego postępowania z poszczególnymi procesami zachodzącymi w jej środowisku wewnętrznym.
Na sprawność procesu produkcyjnego wpływa wiele czynników. Optymalne ich wykorzystanie to główne zadanie zarządzania produkcją. Jego rola jest istotna, aby wytworzone dobra spełniały założenia jakościowe, ilościowe, kosztowe, a także wszystko odbywało się zgodnie z wyznaczonym harmonogramem. W praktyce jest to podejmowanie kluczowych decyzji mających bezpośredni wpływ na funkcjonowanie poszczególnych etapów produkcji. W nowoczesnej fabryce to kwestia podstawowa i nieodzowna, ponieważ przekłada się ona na końcowe efekty oraz rentowność całej działalności wytwórczej.
Najważniejsze korzyści ze stosowania zarządzania produkcją
Skutecznie funkcjonujące przedsiębiorstwo musi zapanować nad wieloma działaniami i procesami, włącznie z ich planowaniem oraz kontrolą. Z pomocą przychodzi tu właśnie odpowiednie zarządzanie produkcją. Wpływa ono na sprawne funkcjonowanie firmy, co przejawia się m.in. w szybkości realizacyjnej. Pozwala zarówno na optymalizację czasu pracy, jak i zapewnia odpowiednią jej jakość. Stały rozwój firmy wymaga także odpowiedniej reakcji na dynamiczne realia rynkowe. Zarządzanie produkcją daje takie możliwości. To bezpośrednio podnosi z kolei konkurencyjność firmy i sprzyja realizacji jej celów biznesowych.
Nie można jednak zapomnieć również o innych istotnych aspektach. Właściwe zarządzanie produkcją przede wszystkim usprawni wykorzystanie zasobów, co przełoży się na obniżenie wszystkich kosztów procesu i zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko naturalne. To z kolei niezbędne przy kreowaniu wizerunku ekologicznej marki i przedsiębiorstwa wśród odbiorców produktów. Sprzyja to pozyskiwaniu nowych klientów. Skuteczne wykorzystywanie zasobów poprawia również morale wśród załogi fabryki. Te wszystkie elementy są niezbędne, aby firma mogła kroczyć bezpieczną i zaplanowaną ścieżką stałego rozwoju, a także zwiększyć swoją odporność na różne kryzysy.
Etapy produkcji i zarządzania procesem produkcyjnym
Każdy współczesny proces wytwórczy realizowany na skalę przemysłową przebiega liniowo. Etapy produkcji są bezpośrednio powiązane z funkcjami zarządzania czy kluczowymi podprocesami w przedsiębiorstwie. Początek to planowanie i projektowanie, w które zalicza się również dobór odpowiedniej technologii, surowców, opracowanie parametrów produktów czy stworzenie prototypu. To moment niezwykle ważny dla powodzenia produkcji, bowiem tylko w oparciu o realne zasoby można zoptymalizować proces wytwórczy. W kolejnym etapie następuje uporządkowanie i przygotowanie środków. To również czas na zakup potrzebnych materiałów.
Produkcja właściwa stanowi moment przetwarzania surowców w gotowy produkt. To często złożone operacje, na które składają się liczne etapy montażu albo podwykonawstwa. Zarządzanie produkcją obejmuje również kierowanie oraz kontrolowanie. Ma ono znaczenie zarówno w trakcie procesu wytwarzania, jak też po jego zakończeniu. Kontrola obejmuje produkcję, wydajność pracowników, czas pracy, zużycie materiałów, koszty, jakość finalnego produktu, a także stopień wyeksploatowania sprzętu i maszyn. Nie można również zapomnieć tu o pakowaniu oraz przygotowaniu produktów do transportu. Pozwala to na usuwanie wad, przewidywanie zastojów czy wreszcie ulepszanie całego procesu w przyszłości.
Wsparcie na rzecz wydajności – systemy zarządzania produkcją
Stałe podnoszenie jakości i wydajności to istotny cel większości przedsiębiorstw. Na każdym z etapów produkcji możliwe są jednak usprawnienia. Rozwój technologii i oprogramowania sprzyja automatyzacji. Aby podnieść swoją efektywność, coraz więcej firm wytwórczych stosuje również zaawansowane systemy zarządzania produkcją. To skuteczny sposób, by otrzymać wsparcie w najważniejszych obszarach. Rozwiązania informatyczne najlepiej dostosować do konkretnych potrzeb i działań w firmie produkcyjnej. Są to bowiem wysoce rozbudowane narzędzia, które sprawdzą się najlepiej w przygotowanych do tego zakładach.
Niektóre oprogramowania można integrować z innymi, ale bywają też produkty niekompatybilne z tymi od innych dostawców i warto mieć to na uwadze. Wybór informatycznych systemów zarządzania produkcją jest przy tym niezwykle szeroki. Wśród nich na pewno warto wymienić MRP, czyli algorytm wspomagający planowanie zapotrzebowania materiałowego. W projektowaniu pomogą systemy klasy APS, a obszarem porządkowania skutecznie zajmie się oprogramowanie ERP. Nie brak też innych narzędzi wsparcia. Obszar wykonawczy to przeznaczenie systemu typu SCADA. Do zarządzania realizacją wszelkich procesów fizycznych posłuży z kolei oprogramowanie MES. Na rynku istnieje też wiele rozwiązań wspomagających controlling.
Metody zarządzania produkcją
Warto również wspomnieć, że duża część współcześnie funkcjonujących przedsiębiorstw stosuje modele zarządzania, które są pomocne w realizacji celów strategicznych oraz operacyjnych w kontekście sytuacji rynkowej. Wśród najpopularniejszych metod należy wymienić benchmarking. Poprawę funkcjonowania firmy osiąga się tu przez analizę rozwiązań stosowanych przez konkurencję i wdrażanie tych najskuteczniejszych. Inny znany model zarządzania produkcją to lean manufacturing. Ta metoda zakłada redukcję, która zwiększa efektywność. Ograniczenie marnotrawstwa zasobów i materiałów, a także czasu na niepotrzebne operacje bezpośrednio wpływa pozytywnie na rentowność procesu produkcyjnego.
Kolejną popularną koncepcją związaną z zarządzaniem procesami produkcyjnymi jest kaizen. To idea ciągłego i stopniowego udoskonalania wszystkich elementów, które związane są z wytwarzaniem. Modeli zarządzania jest oczywiście znacznie więcej. Niektóre z nich opierają się na jakości lub na gospodarce zapasami, inne na pierwszym miejscu stawiają monitoring albo relacje z klientami. Za każdym razem metoda zarządzania powinna być jednak dobrana do konkretnej firmy i jej specyfiki, jak również rynku, na którym funkcjonuje. Wtedy korzyści okażą się najbardziej wymierne.
