Produkt kojarzy nam się zwykle z materialnym przedmiotem. Zarządzanie definiuje go jednak jako każde dobro zbywalne – także profesjonalne usługi czy idee – które można zaoferować na rynku i sprzedać w celu zaspokojenia potrzeb lub pragnień nabywcy. W teorii marketingu wszystkie produkty mają swój cykl życia. Składa się on z czterech faz: wprowadzenie na rynek, wzrost sprzedaży, dojrzałość (nasycenie), schyłek (spadek). Odpowiednie zarządzanie cyklem życia produktu pozwala na optymalne wydłużenie i dopasowanie długości poszczególnych etapów. Dzięki temu jego sprzedaż zapewni maksymalne zyski. Wycofanie z rynku też nastąpi w odpowiednim momencie, aby nie generować niepotrzebnych kosztów.

Utrzymywanie długowieczności produktu przez firmy nie jest nową koncepcją. Jednak współczesność wymaga nowego i bardziej złożonego podejścia. W te ramy znakomicie się wpisuje PLM. To skrót od angielskiego „Product Lifecycle Management”, co oznacza „zarządzanie cyklem życia produktu”. Obecnie proces ten jest w firmach wspomagany przez nowoczesne oprogramowanie. PLM są więc tutaj w pełni zintegrowanymi systemami opartymi na szczegółowej analizie dostępnych danych. Cykl życia produktu, który jest dostosowywany do potrzeb rynku, został rozbudowany i obejmuje również fazę planowania i projektu, produkcji, serwisu, zmian oraz innowacji, a także recyklingu w przedsiębiorstwie.

Product lifecycle management – założenia i funkcje

Celem nadrzędnym systemu jest optymalizacja. PLM to oprogramowanie, które ma za zadanie gromadzić, przetwarzać i udostępniać wiarygodne oraz przejrzyste dane dotyczące cyklu życia produktów na każdym z etapów. Nawet najmniejsza zmiana czy modyfikacja dotycząca produkowanego wyrobu jest widoczna również przez innych użytkowników systemu. Oprogramowanie więc w odpowiedni sposób organizuje zarządzanie danymi, które są istotne z punktu widzenia interesu firmy. Na pierwszy plan wysuwa się tu oczywiście cykl życia produktu i jego etapy w ramach przedsiębiorstwa, w którym powstaje.

Nowoczesne oprogramowanie jest w stanie zarządzać licznymi informacjami spoza procesu produkcji. Obejmie więc dane odnośnie poszczególnych części składowych, dokumentów, wymagań prawnych, kart zmian czy przeprowadzonych kontroli jakości i przyznanych certyfikatów. Trudno o bardziej kompleksową i spójną wiedzę o konkretnym produkcie. W tym przypadku jest ona łatwo dostępna i skompilowana na potrzeby pracowników na danym szczeblu organizacji. PLM można również określić jako strategiczny proces integrujący fazy projektu, produkcji, sprzedaży czy usług posprzedażowych. Powrót do wcześniejszych standardów bez tego narzędzia wydaje się w przemyśle produkcyjnym już niemożliwością.

PLM – praktyczne korzyści

Przede wszystkim nowoczesne systemy likwidują trudności komunikacyjne w firmie i przyspieszają przepływ informacji. Projektowanie częściej odbywa się w oparciu o realne zapotrzebowanie rynku i indywidualizację produktów. Lista materiałowa obejmuje wszystkie komponenty potrzebne do procesu wytwarzania. Można dzięki temu w odpowiedni sposób zaplanować współpracę z dostawcami. Wszelkie zarządzanie zmianą i jakością zostało uproszczone. Dostęp dokumentacji i rysunków techniczny jest łatwy i szybki. To szczególnie cenne dla kreatywnych projektantów oraz inżynierów, których zadaniem jest innowacja lub aktualizacja. Odpowiednie zarządzanie danymi skraca czas produkcji i pozwala na szybsze i skuteczne wprowadzenie produktu na rynek. W konkurencyjnej gospodarce to istotne elementy sukcesu biznesowego i przewagi.

Korygowanie błędów na poszczególnych etapach procesu znacząco obniża jego koszty. PLM zapewnia też pełną kontrolę nad budżetem i terminem realizacji. Wszystko to w czasie rzeczywistym. Dodatkowo można uzyskać wgląd do opinii klientów i analityków na temat produktu funkcjonującego na rynku. Symulacje wirtualne sprawdzą nowe rozwiązania, bez ponoszenia kosztów i marnotrawstwa materiałów. Minimalizuje to wszelkie błędy i nietrafione przeróbki. A w razie ich wystąpienia, ułatwia serwis oraz reklamację. W oparciu o rozwiązania systemowe cały proces przebiega w zgodności ze strategicznymi celami rozwoju zrównoważonego oraz zmieniającymi się globalnymi uwarunkowaniami prawnymi.

Wdrożenie PLM w firmie

Zwiększenie efektywności produkcyjnej wymaga właściwej korelacji pomiędzy danymi, procesami oraz pracownikami. Zakłady produkcyjne stopniowo muszą dostosowywać się do zmian organizacyjnych oraz technologicznych, bez których ich rozwój przestanie być możliwy. PLM jest szansą dla firm niebojących się nowoczesności i chcących poprawić szybkość reakcji na zmienne rynkowe. Niemniej na początku trzeba zainwestować w technologię niezbędną do realizacji nowych strategii. Centralny system zawierający wszystkie informacje oraz automatyzacja procesów są obecnie uważane za klucz do uzyskania przewagi konkurencyjnej. To na tym polu można zyskać najwięcej.

Wdrożenie w firmie profesjonalnego zarządzania cyklem życia produktu to nie jest łatwe zadanie i trzeba się do niego odpowiednio przygotować. Na początek należy wybrać rozwiązania dostosowane do potrzeb firmy i pozwalające na integrację z używanym już oprogramowaniem. Obsługa systemu powinna być przy tym intuicyjna, aby osoby, które będą z niego korzystać, nie miały kłopotów z opanowaniem narzędzia. Partner wdrożeniowy z doświadczeniem ułatwi na pewno przejście przez proces implementacji, który powinien przebiegać etapami i w odpowiednim tempie, aby nie komplikować zanadto bieżącej działalności. Efekty warto monitorować, aby sprawdzić, czy oprogramowanie ma wpływ na realizację założonych celów.